ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ..Ο ΒΑΣΣΑΡΑΣ!
Κάνετε κλικ εδώ γιά το χάρτη του νομού Λακωνίας.
Ο Βασσαράς ειναι ενα γραφικότατο χωριό της Λακωνίας που καμαρώνει επιβλητικά στους πρόποδες του λοφίσκου της Αγια-Τριάδας και σαν μια μικρή όαση στο μεσον μικρών λοφίσκων της οροσειράς του Πάρνωνα. Ευρίσκεται βορειοανατολικά της Σπάρτης, απο την οποία απέχει είκοσι πεντε περίπου χιλιόμετρα και το υψόμετρό του απο τη θάλασσα ειναι 690 μέτρα. Συνορεύει με τα Βέρροια, που ειναι και το παραθεριστικό θέρετρο των Βασσαραίων κατα τους καλοκαιρινούς μήνες, Λίγο ανατολικότερα ευρίσκεται η Μονή των Αγίων Αναργύρων, της οποίας η ιστορία ειναι πολύ συνδεδεμένη τόσο με το Βασσαρά, όσο και με τα Βέρροια απο των αρχαίων χρόνων. Πιό πάνω, ευρίσκονται τα Τσίντζινα ή Πολύδροσο και γύρω-γύρω η Χρύσαφα, ο Θεολόγος, τα Καλύβια, η Σελλασία, που ειναι και η πρωτεύουσα του δήμου και τα Βρέσθενα.
Ο ποταμός Οινούς ή Κελεφίνα, χρησιμεύει ως όριον του Βασσαρά απο το δυτικό μέρος κι`απ`εκεί τα όρια προχωρούν προς βορράν και φτάνουν στον Αρκουδιά. Κατόπιν στρίβουν δεξιά στα Πυργάκια και προχωρούν προς τον Αϊ Βασίλη, τη Φτερόλακα, το Κούτσουρο και φτάνουν μέχρι το πίσω μέρος του Καμαριού. Το Βαθάκι λένε, άλλοτε ήταν Βασσαραίϊκο εως το Σταυροδρόμι, αλλά οι Βασσαραίοι το εχάρισαν στους Βρεσθιανίτες, ως αμοιβή που εσκότωσαν ενα Τούρκο. Απ`εκεί τα όρια προχωρούν προς τα πανω στην Αστραπόλακα, μετά στα Γούπατα και φτάνουν στη Κορομηλιά, προχωρούν στη Δίψα, στα Μάρμαρα και κατεβαίνουν κάτω στο Πλατύρρεμα ή Πρασιώτικο δρόμο, όπως Ο Βασσαράς, καί στό βάθος διακρίνεται ο κεντρικός δρόμος Σπάρτης-Τριπόλεως συνηθίζεται να λέγεται. Απ`εκεί προχωρούν προς τα πάνω στου Βαρβάτου τ`αλώνι και προχωρούν κατ`ευθείαν γραμμή και φτάνουν στου Κακούρου το Βαθύ. Έπειτα πηγαίνουν στη ράχη Μουριά, κατόπιν στο σύρραχο της Γκόγκενας κι`απ`εκεί κατευθείαν στη ράχη του Δαμαλότη. Μετά ίσια στου Βελέτζα τη λακούλα μέχρι τον κάτω Ζιαμπόκα και φτάνουν στο Στραβοκολέϊκο χωράφι στου Μποζογρή και στου Κορωνιού το ρέμμα. Συνεχίζοντας φτάνουν στου Ζαχαριά το τσουγκάνι, μετά στη Μαυροσπηλιά κι`απέναντι του ποταμού στο Β.Δ. μέρος, στην Αγριλιά. Μετά βαδίζουν προς το Καζέϊκο μαντρί, στην Αρνόραχη, στον προφήτη Ηλία, στην Κοκκορέτσα, παίρνουν τα Γαλαναίϊκα σπίτια, κατεβαίνουν κάτω στην Παλιοπαναγιά, κι` απ`εκεί στην Κελεφίνα ή Οινούντα ποταμό, τον οποίο ακολουθούν προς τ`απάνω, όπως περιγράψαμε ανωτέρω στην αρχή της περιγραφής.
Άξιον μνείας είναι ν`αναφέρομε ότι, η Μαυρίλα ανήκε στον εκ Μυστρά Κόκκορην και την αγόρασαν Τό χωριό μας χιονισμένο. Άξιον μνείας είναι ν`αναφέρομε ότι, η Μαυρίλα ανήκε στον εκ Μυστρά Κόκκορην και την αγόρασαν οι Βασσαραίοι το 1850, αντί του ποσού των 8.500 δρχ. Η δε Ποταμιά, η οποία ήταν μικρό χωριό, όπως και η Κτητόρισα ή Χτόρισα, ανήκε στους Χρυσαφίτες, οι οποίοι είχαν κι`ελαιοτριβείον. Τώρα το πόσο αληθές είναι ότι στον Αρχαϊά υπήρχε νομισματοκοπείον, δεν δυνάμεθα να το επιβεβαιώσωμε.